تابلو برق سبز و صنایع مشمول آن

به انرژی الکتریکی تولیدشده از منابع تجدیدپذیر همانند خورشید و باد برق سبز می گویند. مفهوم برق سبز در ایران با راه اندازی تابلوی برق سبز در بازار بورس انرژی جهت تحقق اهداف ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان و تأمین برق صنایع با قدرت مصرف بیش از یک مگاوات از ابتدای سال 1402 معرفی گردید.

تابلوی برق سبز و اولین معامله آن از ابتدای خرداد 1402و ورود انرژی تجدیدپذیر به بورس می‌تواند پاسخی به 3 مسئله ناترازی برق، ناترازی گاز و ناترازی منابع مالی در حوزه انرژی باشد.

مطابق دستورالعمل وزیر نیرو در خصوص نحوه ی محاسبه بهای برق واحد های صنعتی بر اساس ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان صنایع با دیماند بالاتر از 1 مگاوات ملزم می شوند طی 5 سال 5% از انرژی برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تامین نمایند. آیین نامه زیر روش اجرای این قانون را شرح می دهد.

در راستای اجرای ماده‌ی ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان، دستورالعمل اجرایی وزارت نیرو برای خرید برق سبز و محاسبه‌ی صورت‌حساب برق واحدهای صنعتی با قدرت بیش از یک مگاوات (واحدهای صنعتی مشمول) از ابتدای سال ۱۴۰۲ ابلاغ شد.

به موجب ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان، صنایع با قدرت بالاتر از ۱ مگاوات ملزم می‌شوند، طی ۵ سال ۵٪ از انرژی برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تامین نمایند.

علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو، طی این دستورالعمل اجرایی، نحوه‌ی محاسبه‌ی بهای برق واحدهای صنعتی بر اساس ماده‌ی ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان را ابلاغ کرده است که به شرح زیر است:

1.  واحدهای صنعتی مشمول، شامل تاسیسات گردشگری نمی‌باشند.
2. درصد مشمول در سال ۱۴۰۲ معادل یک درصد (۱٪) از کل انرژی برق مصرفی واحدهای صنعتی با قدرت مصرف بیش از یک مگاوات است. در صورت تامین انرژی مذکور با احداث نیروگاه تجدید‌‌پذیر یا خرید انرژی برق سبز (تجدیدپذیر) عرضه شده در تابلو دوم بورس انرژی یا انعقاد قرارداد دوجانبه با تولیدکنندگان غیردولتی برق تجدیدپذیر، هزینه‌ی باقی‌مانده انرژی مصرفی (پس از کسر برق مصرفی مشمول از کل انرژی مصرفی واحد صنعتی) به نسبت مصارف میان‌باری، اوج‌بار و کم‌باری، تسهیم و صورت‌حساب برق با توجه به رویه صدور صورت‌حساب با احتساب بهای انرژی و سایر موارد قانونی محاسبه و با لحاظ رویه‌های مشخص‌شده در دستورالعمل توسعه مبادلات برق در بورس انرژی برای آن بخش از انرژی که از طریق بورس تامین شده است، صادر می‌گردد. (تبصره: درصد مشمول طی سال‌های ۱۴۰۳ الی ۱۴۰۶ سالانه یک واحد درصد اضافه می‌شود.)
3. در صورت عدم تامین تمام یا بخشی از انرژی مصرفی مشمول با احداث نیروگاه تجدیدپذیر یا خرید انرژی برق سبز (تجدیدپذیر) عرضه شده در تابلو دوم بورس انرژی یا انعقاد قرارداد دوجانبه با تولیدکنندگان غیردولتی برق تجدیدپذیر، تعرفه انرژی مصرفی مشمول تامین نشده به طریق مذکور با متوسط نرخ خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر در هر یک از بازه‌های میان‌باری، اوج بار و کم‌باری محاسبه و دریافت می‌شود. (تبصره: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی ایران (ساتبا) موظف است تا انتهای هر ماه متوسط نرخ خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر را بر مبنای متوسط دو ماهه آخرین صورت‌حساب‌های تاییدشده سرمایه‌گذاران محاسبه و به شرکت مادر تخصصی توانیر اعلام نماید.)
4. در صورتی که میزان تولید انرژی تجدید بیشتر از برق مصرفی مشمول باشد، مشترک می‌تواند درخواست نماید تا از انرژی تجدیدپذیر تولیدی مازاد بر برق مصرفی مشمول در دوره‌های بعد، حداکثر تا یک سال، استفاده نماید یا از منافع آن بر اساس مقرررات ابلاغی که توسط ساتبا اطلاع‌رسانی خواهد شد، بهره‌مند گردد. (تبصره: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی ایران (ساتبا) تا انتهای هر ماه فهرست صنایع مشمول این بند و یا صنایعی که انرژی مشمول موضوع ماده‌ی (۱۶) قانون جهش تولید دانش بنیان خود را از طریق روش‌های مجاز تامین نموده‌اند، به شرکت مادر تخصصی توانیر اعلام می‌نماید.)
5. در صورت وجود نیروگاه تجدیدپذیر در محل مصرف و اتصال نیروگاه به شبکه داخلی صنعت، استقرار لوازم اندازه‌گیری مجزا و قابل رویت برای مالک شبکه به طوری که میزان انرژی تولیدی و مصرفی به صورت مطمئن و جداگانه قابل اندازه‌گیری باشد، الزامی می‌باشد. در غیر این صورت نیروگاه باید به صورت مستقیم و از طریق لوازم اندازه‌گیری مجزا به شبکه برق عمومی متصل گردد.